Bu oran, başta vergiler, harçlar ve cezalar olmak üzere kamu hizmet bedellerine de ciddi bir artış olarak yansıyacak. Aynı zamanda gelir vergisi kesintileri nedeniyle çalışanların üzerindeki vergi yükü de artacak.
Vergiler ve Harçlar Artıyor, Çalışanlar Zorlanıyor
Yeniden değerleme oranının yüksekliği, kamu hizmetleri ve cezalar gibi pek çok kalemin maliyetinin neredeyse yarı yarıya artmasına yol açacak. Gelir vergisi tarifelerinde düşük oranlı dilimlerin yeterince artırılmaması durumunda ise ücretlilerin yıl içinde ödediği vergi miktarı daha da yükselecek. Özellikle asgari ücretle çalışanlar, yılın ilerleyen aylarında daha yüksek vergi dilimlerine girerek maaşlarında düşüş yaşayabilir.
Gelir Vergisi Tarifesi Nasıl Etkileniyor?
Gelir vergisi tarifesi, çalışanın elde ettiği gelirin hangi oranda vergilendirileceğini belirliyor. Türkiye’de yüzde 15 ile başlayan gelir vergisi oranları, gelir arttıkça yüzde 20, yüzde 27 ve yüzde 35’e kadar çıkıyor. Ancak yeniden değerleme oranına göre bu dilimlerin artırılmaması, çalışanların daha yüksek vergi dilimlerine erken geçmesine neden oluyor. Geçmiş yıllarda bu durum, özellikle asgari ücretliler açısından ciddi maaş kayıplarına yol açmıştı.
Çözüm Önerileri ve Beklentiler
Yüksek yeniden değerleme oranının etkilerini hafifletmek için iki temel çözüm gündemde:
Geçici Kanuni Düzenleme: TBMM’de yapılacak bir kanun değişikliği ile yeniden değerleme oranı 2025 yılı için veya birkaç yıllığına sınırlanabilir. Ayrıca gelir vergisi dilimlerine ilişkin artış oranları da bu düzenleme kapsamında yükselebilir.
Cumhurbaşkanı Kararları: Mevzuatta Cumhurbaşkanı’na tanınan yetkiler doğrultusunda, vergiler, harçlar ve cezalar gibi oranların düşürülmesi mümkün. Gelir Vergisi tarifesi ve diğer yükümlülüklerde bu yetkinin kullanılması, çalışanlar üzerindeki yükü azaltabilir.
İşçi ve İşveren Talepleri
Hem işçi sendikaları hem de işveren örgütleri, vergi dilimlerinin daha yüksek oranlarda artırılmasını ve çalışanların üzerindeki yükün hafifletilmesini talep ediyor. İşçi temsilcileri bu konuda raporlar hazırlayıp yetkililere iletirken, işverenler de bu talepleri destekliyor.
Asgari Ücret ve Bütçe Yönetimi
Yaklaşan asgari ücret görüşmeleri, yeniden değerleme oranıyla doğrudan bağlantılı. Çalışanların maaş artışlarının gelir vergisinde yapılacak düzenlemelerle desteklenmesi gerektiği ifade ediliyor. Ancak bu tür düzenlemelerin, devletin gelirlerinde azalma anlamına geldiği ve bütçe yönetimi açısından dikkatli bir denge gerektirdiği de vurgulanıyor.
Sonuç olarak, işçi, memur ve asgari ücretlilerin gözü, hem yeniden değerleme oranının etkilerini sınırlayacak hem de gelirlerini artıracak adımlarda. Kamuoyunda bu konuda oluşan beklenti giderek yükseliyor.