2023’de Ekonomi Ölüyordu: İşte Batık Devleti Ayağa Kaldıran Adamın Hikayesi

Ancak devlet başkanı Javier Milei geldi. Javier Mile batmakta  olan bir devleti nasıl ayağa kaldırdı?

2023’te Arjantin ölüyordu!

– Merkez Bankası’nın 12 milyar dolar borcu vardı
– Yoksulluk oranı %50’ydi
– Enflasyon %7.500’dü

Sonra Javier Milei Başkan oldu.

11 ay içinde, şimdiye kadarki en büyük ekonomik dönüşümü gerçekleştirdi.

Milei Aralık 2023’te göreve geldiğinde Arjantin çöküyordu:

– Aralık ayının ilk yarısında enflasyon %7,500’dü
– GSYİH önceki on yıla göre %15 azaldı
– Merkez bankası rezervleri: eksi 12 milyar dolardı
– Neredeyse halkın %50’si yoksulluk içindeydi

Hükümetin mali durumu tam bir çöküş içindeydi:

%15’lik devasa bir mali açık (%5 hazine, %10 merkez bankası).

Merkez bankasının parasal tabanın 4 katı değerinde faiz getiren yükümlülükleri vardı: Bu borçların vadesi geldiğinde para arzını bir gecede beş katına çıkarabilirlerdi.

Hiperenflasyon kaçınılmaz görünüyordu. Ta ki Milei devreye girene kadar:

İlk hamlesi radikal ama gerekliydi:

Hükümet bakanlıklarını 18’den 9’a indirdi (şimdi 8).

Ardından sistematik olarak 50.000 hükümet çalışanını işten çıkardı.

Düzen ona “El Loco” – Deli dedi.

Ancak çılgınlığının bir yöntemi vardı:

Milei devlet harcamaları hakkında derin bir şey anlamıştı:

Gerçek vergi yükü vatandaşların vergi olarak ödedikleri değildir.

Devlet aygıtının toplam büyüklüğüdür.

Devlet tarafından harcanan her peso, üretken vatandaşlardan alınan bir pesodur.

Bu yüzden daha da ileri gitti:

Tüm harcama kategorilerini ortadan kaldırdı:

– İllere yapılan tüm isteğe bağlı transferleri durdurdu
– Bayındırlık projelerini durdurdu
– Ekonomik sübvansiyonları kaldırdı
– Fonların yarısını çalan sosyal program aracılarını kesti

İlk ayı olan Ocak ayında imkansızı başardı:

Arjantin 113 yıl sonra ilk kez gerçek mali dengeye ulaştı.

Açık vermediği diğer 10 yıl? Borçlarını ödemiyorlardı.

Milei, Arjantin tarihindeki en büyük mali düzenlemeyi gerçekleştirdi:

Sadece 6 ayda GSYİH’nın 15 puanı.

Sonuçlar eşi benzeri görülmemişti…

Kısa bir özet:

– Toptan eşya enflasyonu: 54’ten aylık %2’ye düştü
– Çekirdek parasal enflasyon: Aylık %0,2’ye düştü
– Yoksulluk: 57’den %46’ya geriledi
– GSYİH: Aralık seviyelerine yükseldi
– Reel ücretler: Enflasyonun üzerinde büyüme

Ama asıl dikkat çekici olan şu:

Bunu minimum siyasi destekle başardı:

– Temsilcilerin sadece %15’i
– Senatörlerin sadece %10’u
– Beklentileri sıfırlamak için hiperenflasyon tetikleyicisi yok
– Fiyat kontrolleri yok
– Sabit döviz kuru yok

Önceki istikrar planları bu araçlara dayanıyordu.

Milei bunu saf mali disiplinle yaptı.

Deregülasyon bakanlığı her gün 1-5 düzenlemeyi kaldırıyor.

Planlanan 3,200 reform daha var.

Tamamlandığında Arjantin şu ülkelerin ekonomik özgürlük seviyelerini geçecek:
– Zirvedeki İrlanda
– İsviçre
– Avustralya

JP Morgan gelecek yıl için büyüme tahminlerini yukarı doğru revize etti.

Ama belki de en önemlisi:

Milei, bozuk bir ekonomiyi aşağıdakileri yapmadan düzeltebileceğinizi kanıtladı:
– Yoksulları mahvetmeden
– Sosyal çöküşe neden olmadan
– Halk desteğini kaybetmeden

Bugün onaylanma oranı başlangıçtaki popülaritesini aşıyor.

Uzmanlar bunun yapılamayacağını söylediler.

Şok terapinin ülkeyi yok edeceğini söylediler.

Yavaş ve kademeli bir değişim gerektiğini söylediler.

Milei onların yanıldığını kanıtladı.

Ve bunu bir yıldan kısa bir sürede başardı.